یک لحظه به این آمار تکاندهنده فکر کنید: حدود ۳۰ درصد از استارتاپها، نه به دلیل یک ایده ضعیف یا بازار نامناسب، بلکه به خاطر مدیریت مالی ضعیف در سالهای اول خود شکست میخورند. این عدد نشان میدهد که حتی درخشانترین ایدهها هم بدون یک استراتژی مالی درست، شانس کمی برای بقا دارند.
این مقاله برای شما نوشته شده است؛ شمایی که یک استارتاپ راهاندازی کردهاید یا در آستانه این کار هستید و میخواهید از سرنوشت تلخ ورشکستگی مالی دور بمانید. ما قرار است به ۱۰ خطای مالی کشنده بپردازیم که بنیانگذاران اغلب مرتکب آنها میشوند، خطاهایی که به ظاهر کوچک به نظر میرسند اما میتوانند مسیر رشد شما را کاملاً متوقف کنند.
خطاهای مالی در کمین استارتاپهای نوپا
هر استارتاپ، داستانی است از رویاپردازی، تلاش و البته ریسک. بنیانگذاران با ایدهای درخشان شروع میکنند، اما بسیاری از آنها در میانه راه، به دلیل مشکلات مالی، ناچار به توقف میشوند. طبق آمار، بیش از ۸۰ درصد استارتاپها در سالهای اول با شکست مواجه میشوند که بخش بزرگی از آن به مدیریت مالی ضعیف برمیگردد. یک اشتباه در این حوزه میتواند به سرعت شما را از مسیر خارج کند. اگر یک کارآفرین تازهکار هستید یا کسبوکار کوچکی را اداره میکنید، این مقاله یک نقشه راه برای شماست تا از ۱۰ خطای مالی رایج و کشنده دوری کنید و شانس موفقیت کسبوکار خود را افزایش دهید.
۱. مدیریت ضعیف جریان نقدینگی (Cash Flow)
جریان نقدینگی را میتوان قلب تپنده هر کسبوکار، بهخصوص استارتاپها دانست. جریان نقدینگی به معنی ورود و خروج پول نقد به کسبوکار است و اهمیت آن از سودآوری نیز بیشتر است. ممکن است یک استارتاپ در تئوری سودآور باشد، اما اگر نتواند به موقع پول نقد مورد نیاز برای پرداخت حقوق، اجاره یا هزینههای عملیاتی را تأمین کند، با خطر ورشکستگی روبرو خواهد شد. نادیده گرفتن این جریان و عدم پیشبینی آن، یکی از مهلکترین اشتباهاتی است که میتواند یک کسبوکار را از پای درآورد.
برای حل این مشکل، جریان نقدینگی خود را باید به صورت روزانه یا هفتگی رصد کنید تا تصویری روشن از وضعیت مالی شرکت داشته باشید. همچنین، با استفاده از نرمافزارهای حسابداری مانند سپیدار، گزارشهای دقیقی از ورودیها و خروجیهای آتی تهیه کنید.
۲. قیمتگذاری نادرست محصول یا خدمت
قیمتگذاری یک هنر است؛ نه آنقدر بالا که مشتری را فراری دهد و نه آنقدر پایین که حاشیه سود شما را به صفر برساند. بسیاری از استارتاپها در این مرحله دچار اشتباه میشوند. قیمتگذاری بسیار بالا باعث میشود نتوانید مشتری جذب کنید و در نتیجه در رقابت با سایر کسبوکارها شکست بخورید. از طرف دیگر، قیمتگذاری بسیار پایین، اگرچه در کوتاهمدت مشتری میآورد، اما در بلندمدت سودآوری شما را از بین میبرد و امکان رشد پایدار را سلب میکند.
برای قیمتگذاری صحیح، ابتدا باید ارزش محصول خود را برای مشتری و نه فقط هزینههای تولید، به دقت بررسی کنید. سپس، قیمتگذاری رقبا را تحلیل کرده و با توجه به مزیتهای رقابتی خود، قیمتی را تعیین کنید که هم برای مشتری جذاب باشد و هم سودآوری کسبوکار را تضمین کند. کوین کلی، بنیانگذار Wired Magazine در این باره می گوید:
“قیمتگذاری مهمترین اهرم در مدل کسبوکار شماست. اشتباه در آن، میتواند کل سیستم را مختل کند.”
۳. نادیده گرفتن هزینههای پنهان و متغیر
هنگامی که بودجهبندی میکنید، ممکن است تنها به هزینههای ثابت مانند اجاره یا حقوق فکر کنید. اما هزینههای پنهان و متغیری مانند هزینههای بازاریابی، پشتیبانی مشتری، سرویسهای نرمافزاری یا حتی هزینههای حقوق و مزایای غیرمستقیم، میتوانند بودجه شما را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. غفلت از این هزینهها در برنامهریزی اولیه، شما را با کمبود منابع مالی در آینده روبرو خواهد کرد.
برای جلوگیری از این مشکل، هنگام تهیه بودجه، تمامی هزینههای ثابت و متغیر را با دقت پیشبینی کنید. همچنین، همیشه درصدی از بودجه را به عنوان ذخیره برای هزینههای غیرمنتظره و پیشبینینشده در نظر بگیرید.
۴. استخدامهای پرهزینه در مراحل اولیه
شاید وسوسه شوید که یک تیم کامل از کارمندان با حقوقهای بالا را در ابتدای کار استخدام کنید، اما این یکی از بزرگترین فشارهای مالی بر یک استارتاپ نوپا است. هزینههای حقوق، بیمه و مالیات، بهسرعت میتوانند ذخیره مالی شما را تحلیل ببرند. در ابتدای راه که هنوز مدل درآمدی پایدار نیست، بهتر است در مورد نیروی انسانی با احتیاط بیشتری عمل کنید.
در عوض، برای وظایف تخصصی و موقت، از خدمات فریلنسرها استفاده کنید تا هزینههای ثابت شما کاهش یابد. همچنین، میتوانید برخی از فرآیندها مانند حسابداری یا پشتیبانی فنی را به شرکتهای دیگر برونسپاری کنید تا به جای استخدام، تنها هزینههای مورد نیاز را بپردازید.
۵. عدم پیگیری دقیق مطالبات
فروش محصول یا خدمات، تنها بخشی از کار است. بخش حیاتی دیگر، دریافت به موقع مبلغ فاکتورها از مشتریان است. بسیاری از استارتاپها به دلیل رودربایستی یا نداشتن سیستم مناسب، پیگیری مطالبات خود را به تأخیر میاندازند. این کار منجر به کند شدن چرخه مالی و در نهایت کمبود نقدینگی میشود.
برای بهبود این فرآیند، از سیستمهای اتوماسیون مالی و نرمافزارهای حسابداری برای ارسال خودکار فاکتور و پیگیری مطالبات استفاده کنید. همچنین، از همان ابتدا با مشتریان خود درباره زمان و نحوه پرداخت به توافق برسید و سیاستهای پرداخت شفافی را برای کسبوکار خود تعیین کنید.
۶. نادیده گرفتن مشاوره تخصصی مالی
بسیاری از بنیانگذاران استارتاپها به دلیل خودباوری بیش از حد یا صرفهجویی در هزینهها، از استخدام یا مشاوره با یک حسابدار یا مشاور مالی متخصص صرفنظر میکنند. این اشتباه میتواند منجر به خطاهای فاجعهبار مالیاتی، جریمههای سنگین یا تصمیمگیریهای نادرست در سرمایهگذاری شود.
برای اطمینان خاطر در مدیریت مالی و جلوگیری از ریسکهای احتمالی، بهتر است از خدمات یک شرکت حسابداری معتبر کمک بگیرید. قبل از انتخاب، حتماً شبکههای اجتماعی شرکت یا مدیر اصلی آن را بررسی کنید و نظرات و بازخوردهای کاربران را بخوانید تا از کیفیت خدمات مطمئن شوید. بهعنوان نمونه، شرکتهایی مانند متین مشاور با مدیریت مهران امیراحمدی که در اینستاگرام فعال است و سمینارهای آموزشی متعددی برگزار میکند یا هر شرکت معتبر دیگری میتوانند گزینههای مناسبی باشند.
البته تنها محدود به این شرکت نیست؛ امروزه بسیاری از شرکتهای حسابداری معتبر دیگر نیز حضور فعالی در شبکههای اجتماعی دارند و تجربیات و نظرات مشتریانشان در دسترس است. بررسی پیجهای این شرکتها در اینستاگرام یا لینکدین و مطالعه کامنتها میتواند دید خوبی درباره کیفیت خدمات و میزان رضایت مشتریان به شما بدهد. حتی برخی از این شرکتها وبینارها و کارگاههای رایگان برگزار میکنند که فرصت مناسبی برای شناخت بهتر تیم و شیوه کاری آنهاست. با مقایسه چندین شرکت، میتوانید بهترین گزینه را مطابق نیاز و بودجه کسبوکارتان انتخاب کنید.
جمع بندی
هدف ما از ابتدا این بود که چراغ راهی باشیم برای بنیانگذاران استارتاپها، تا در مسیر پرپیچوخم رشد، از افتادن در چالههای مالی مرگبار جلوگیری کنند. در طول این مقاله، ما ۱۰ خطای رایج را بررسی کردیم و برای هرکدام، راهحلهای عملی و کاربردی ارائه دادیم. از اهمیت حیاتی مدیریت جریان نقدینگی تا هوش در قیمتگذاری و اهمیت مشاوره مالی، تمام ابزارهایی را که برای بقای کسبوکار نوپایتان نیاز دارید، در اختیار شما قرار دادیم.
