دیجیتال مارکتینگ چیست و شامل چه مواردی میشود؟ این سوالی است که در این مقاله به طور مفصل پاسخ خواهیم داد. دیجیتال مارکتینگ یکی از روشهایی است که به شدّت میتواند در کاهش هزینههای یک تجارت آنلاین و حتی آفلاین تاثیر زیادی داشته باشد. البته به معنای هزینهبردار نبودن ان نیست بلکه تاثیر آن در دراز مدّت نمایان خواهد شد.
اگر چند سال پیش در ایران حرف از دیجیتال مارکتینگ میزنیم، شاید به دید یک موجود ناشناخته دیده میشد اما امروز میبینیم که انواع تجارتها و کسبوکارها، به دنبال متخصصان این حوزه هستند تا با کمک گرفتن از این افراد، بتوانند به تجارت خود رونق ببخشند. مسئله اینجاست که با بهتر شدن بسترهای اینترنت در ایران و استقبال بسیار زیاد مردم از شبکههای اجتماعی و دیگر ابزارهای آنلاین و همچنین رواج یافتن گوشیهای هوشمند، فرصتهای بسیار زیادی، هم برای برنامهنویسان این حوزه و هم برای افرادی که در زمینه بازاریابی دیجیتال فعالیّت میکنند، فرآهم آورده است.
استفاده از دیجیتال مارکتینگ، به دلیل هزینههای به مراتب کمتر و همچنین هدفمندی و افزایش بازدهی در فرآیند بازاریابی، یکی از بهترین حوزههای تخصصی آینده به خصوص در ایران است و افرادی که به صورت حرفهای در این زمینه فعّالیت میکنند، با فرصتهای شغلی بسیاری زیاد و پر سودی، رو به رو هستند.
تعریفی از بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)
اگر بخواهیم بگوییم که دیجیتال مارکتینگ چیست، در واقع به استفاده از مجموعه ابزارهای آنلاینی گفته میشود که میتواند ما را در انجام فرآیند بازاریابی و به منظور رسیدن به اهداف بازاریابی، کمک کند.
سادهتر بگویم، اگر ما بتوانیم با کمک ابزارها و کانالهای آنلاین، کاری کنیم که روز به روز، به تعداد مشتریان یک مجموعه اضافه شود و البته هزینههای بازاریابی را هم کاهش دهیم، درواقع موفّق به استفاده درست از این دانش شدهایم. البته همیشه هدف ما در بازاریابی فروش نیست، شاید در جایی قصد افزایش تعداد مشترکین خود را افزایش دهیم و یا اینکه آگاهی افراد از برند خودمان را بیشتر کنیم.
در اصل دیجیتال مارکتینگ، چیزی جدا از Marketing و بازاریابی نیست و میتوان گفت زیر مجموعه این دانش محسوب میشود ولی به دلیل نوپا بودنش، شاید کمی عجیب و گنگ به نظر برسد.
وظیفه اصلی یک دیجیتال مارکتر این است که بتواند با طرّاحی دقیق و اصولیِ انواع کمپینهای دیجیتالی، به رشد و توسعه و افزایش سود یک تجارت، بیشتر کمک کند که میتواند شامل موارد زیر باشد:
– طرّاحی یک کمپین ایمیل
– طرّاحی یک کمپین تبلیغات گوگلی
– طرّاحی یک کمپین محتوایی
– طرّاحی یک کمپین تبلیغات بنری
– و….
البته یک بازاریاب دیجیتال میتواند، مهارت خود را در یک حوزه خاص افزایش دهد و متخصص آن حوزه شود بنابراین افزایش عمق تخصص در این زمینه، قطعا میتواند آینده خوبی داشته باشد. (مثلا سئو، یکی از این تخصصهاست که میتواند مهارت اصلی یک بازاریاب دیجیتال باشد)
اما در ادامه، به مهمترین بخشهای دانش دیجیتال مارکتینگ، اشاره خواهیم داشت و شما بهتر متوجّه خواهید شد که دیجیتال مارکتینگ چیست.
سئو و بهینهسازی وبسایت (Search Engine Optimization)
یکی از کارهای بسیار تخصصی و تجربی محور در این زمینه، سئو یا همان علم بهینهسازی وبسایتها است. به کمک این دانش ما میتوانیم صفحات وبسایت خودمان را در نتایج نخستِ موتورهای جستوجو و به خصوص گوگل برسانیم، خوب نتیجه این کار چیست؟
واضح است، زمانی که ما بتوانیم صفحات بیشتری از وبسایت خودمان را بر اساس کلمات کلیدی تعیین شده، در نتایج نخست گوگل بیاوریم، در نتیجه میتوانیم بازدیدکنندگانِ هدفمندتری را به سمت محصولات و خدمات خودمان، روانه کنیم و نتیجه نهایی چیزی جز سود بیشتر برای ما نخواهد بود. (البته اگر عوامل دیگر مانند پشتیبانی از محصول و… رعایت شود)
بازاریابی محتوایی (Content Marketing)
بازاریابی محتوایی یعنی اینکه ما بتوانیم با کمک ابزار قدرتمند محتوا، نیاز مخاطب را برطرف کرده و به مخاطب هدف خود این پیام را برسانیم که خدمات و محصولات ما می تواند مشکلات و دغدغههای شما را با کمک ارائه محصول مورد نظر کاهش دهد و برایتان مزیّت و ارزش داشته باشد.
به کلامی سادهتر وقتی ما بتوانیم با تولید و انتشار محتوا کاری کنیم که مخاطب، آگاهی و اعتمادش نسبت به استفاده از محصولات و خدمات ما افزایش یابد و این احساس را داشته باشد که ما فقط به فکر سودِ خودمان نیستیم و ارزشی در خدمات یا کالای ما وجود دارد که سود بیشتری برای مشتری به همراه خواهد داشت، در نتیجه با کمک همین ابزار قدرتمند، سبب فروش بیشترِ محصولات و خدمات خود شویم، در واقع توانستهایم از این ابزار به خوبی استفاده کنیم.
انتشار محتوا میتواند از طریق کانالهای زیر اتّفاق بیافتد:
– کتابها و روزنامهها
– وبلاگ
– بخش بلاگ وبسایت شما
– بروشورها و کتاب های آنلاین
– کاتالوگ و مجلّههای آنلاین
– وب سایت یا وبلاگ دیگران
– شبکههای اجتماعی
– و…
بازاریابی با استفاده از شبکههای اجتماعی
دانش بازاریابی دیجیتال با کمک شبکههای اجتماعی، یکی از پرطرفدارین روشهای این حوزه محسوب میشود. اگر ما بتوانیم در شبکههای اجتماعی محبوب همچون (اینستاگرام، توییتر، لینکدین، پینترست و…) فعال شویم، علاوه بر اینکه سبب ارسال سیگنال برای بهبود رتبه وبسایت ما میشود، این موضوع اگر با برنامه و استراتژیِ مناسب انجام شود، سبب جذب مشتریان بسیاری خواهد شد. باید بدانیم که این روزها شبکه اجتماعی اینستاگرام، در ایران، از محبوبیّت بسیار زیادی برخوردار است و همین موضوع بستر را برای بسیاری از شرکتها و سازمانها فرآهم کرده است.
پرداخت به ازای کلیک (Pay Per Click)
یکی از پرطرفدارترین روشهای بازاریابی آنلاین، استفاده از روش تبلیغاتی پرداخت به ازای کلیک است. معمولاً در این روش، کاربرِ تبلیغ دهنده یک مبلغی را در برابر کلیک کاربران بر روی لینک یا بنر یا … پرداخت خواهد کرد. یکی از هدفمندترین و پرسودترین روشهای تبلیغات کلیکی (Google Adwords) یا تبلیغ در گوگل است، چرا میگویم هدفمند، به دلیل اینکه این نوع تبلیغات بر پایه جستوجوی مردم اتفاق میافتد یعنی در واقع مردم خودشان با جستوجو در گوگل و مشاهده لینک تبلیغ شما، به سمت شما میآیند و همین مسئله خودش باعث میشود تا میزان فروشِ شما نسبت به دیگر روشهای تبلیغاتی، کمی مفیدتر باشد. البته روشهای دیگرِ تبلیغات دیجیتال نظیر تبلیغات بنری، تبلیغات همسان (Native) و… میتواند بسیار مفید باشد و این کاملاً بستگی به کسبوکارِ آنلاین شما دارد.
همکاری در فروش (Affiliate Marketing)
یکی از روشهای جذّاب بازاریابی آنلاین، استفاده از همکاری در فروش است، بنده خودم چند سال در کنار تحصیلات آکادمیک، این کار رو تست کردم، البته اگر با انرژی و تمرکز انجام شود، سود خوبی در آن وجود دارد ولی من از دیدگاه کسب درآمد به قضیه نگاه میکنم.
اگر بخواهیم این روش را به دید یک عامل بهبود راندمانِ کسبوکارِ آنلاین خودمان فرض کنیم، در اصل این روش به این صورت کار میکند که شما به عنوان صاحبِ یک کسبوکار و داشتن یک وبسایت یا اپلیکیشن برای تجارت اینترنتی خود، برای هر کدام از کاربران، لینک اختصاصی فروش طرّاحی میکنید (این کار از نظر فنّی کاملاً شدنی است و شخص برنامهنویس مهارت انجام این کار را دارد ) سپس به ازای هر فروشی که از سمت کاربران شما اتفاق بیافتد، یک مبلغِ کارمزدی، برایشان حساب میشود که این عامل، خودش انگیزهای برای فعّالیتِ بیشتر کاربران شما و درنتیجه سود بیشتر خواهد بود.
البته این فروش با قرار دادن لینکها در بلاگ، وبسایت، صفحات شبکههای اجتماعی و… اتفاق میافتد.
توصیه میشود ویدیوی آشنایی با ۱۰ مهارت یک دیجیتال مارکتر را از دست ندهید.
تبلیغات همسان (Native Adwords)
تبلیغات همسان یا یکپارچه، یکی دیگر از روشهای با بازدهی بالا در تبلیغات آنلاین محسوب میشود. عملکرد این روش به این صورت است که تبلیغات نشان داده شده به کاربر در صفحات وب، دقیقاً مبتنی بر محتوای مورد نظر در آن صفحه است.
بگذارید این موضوع را سادهتر در قالب یک مثال عرض کنم، فرض کنید شما در اینترنت عبارت “روشهای رفع خستگیِ پا هنگام پیاده روی” را جستوجو می کنید، وارد صفحهای میشوید که مثلا ۱۲ روش برای این کار بیان شده و شما مشغول مطالعه آن مقاله و یا مشاهده ویدیو میشوید. بعد در انتها یا میانه مقاله، یک بنر تبلیغاتی “خرید کفش راحتی مخصوص پیاده روی” به شما نمایش داده میشود این تبلیغ دقیقا با محتوای مورد نظر شما، همسان شده است و به همین دلیل احتمال خرید را چندین برابر افزایش خواهد داد.
سیستمهای بازاریابی اتوماتیک
شاید این موضوع، کمی برای شما ناشناخته باشد ولی بگذارید این روش دیجیتال مارکتینگ را با یک مثال توضیح دهم. تا پاسخی دیگر برای سوال دیجیتال مارکتینگ چیست بیان کنیم.
در این روش معمولاً از نرم افزارهای اتوماتیکِ ارسال پیامهای بازاریابی برای اجرای یک کمپین استفاده میشود. به عنوان مثال در سیستمهای ارائه دهنده خدمات ایمیل (ESP)، امکانی وجود دارد که بوسیله آن می توانید یک Work Flow(جریان کار) تعریف کنید.
Work Flow در واقع به یک فرآیند کاملاً اتوماتیک گفته میشود که در برابر واکنش کاربران، یک اقدامی انجام میدهد. مثلا برای سیستم نرم افزاری، تعریف میشود که اگر کاربر این پیامک یا این ایمیل را مشاهده کرد، حال برایش مرحله بعدی را اجرا کن و اگر مشاهده نکرد، یک پیام دیگر ارسال کن و تمام این احتمالات توسّط اینگونه نرم افزارها قابل پیادهسازی میباشد.
ایمیل مارکتینگ (Email Marketing)
بازاریابی به کمک ایمیل، یکی از با ثباتترین و قدیمیترین روشهای بازاریابی دیجیتال است که عمر بسیار بیشتری نسبت به سایر روشها دارد. عدّهای بر این باورند که بازاریابی با ایمیل دیگر جواب نمیدهد و راندمان آن بسیار کم شده در صورتی که دوستان ایمیل هنوز هم یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند و کاربردی برای استفاده به منظور اقدامات بازاریابی است و بازدهی آن رابطه مستقیمی با نوع کسبوکار و مخاطبین شما دارد.
سیستمهای ایمیلِ بسیاری از قبیل (Mailerlite, Mailchimp و …) وجود دارند که میتوان با کمک آن، به نتایج فوقالعادهای از نظر بهبود راندمان دست یافت.
یکی ازبهترین سیستمهای ایمیل مارکتینگ Mailchip نام دارد که میتوانید از این سرویس قدرتمند برای اجرای کمپینهای ایمیل مارکتینگ کسب وکارتان استفاده کنید.
روابط عمومی آنلاین (Online PR)
این روش، درواقع، یکی از روشهای مرسوم بازاریابی محسوب میشود که از قدیم و در کسبوکارهای سنّتی رواج بسیار داشته و هنوز هم دارد. ولی زمانی که در دنیای دیجیتال مارکتینگ قدم میگذاریم، همین امر به صورت آنلاین اتفاق میافتد.
زمانی که شما با انواع مجلّههای آنلاین، وبلاگها، وبسایتها و دیگر رسانههای اینترنتی، وارد یک تعامل و همکاری میشوید و در واقع با کمک گرفتن از این کانالها، به بهتر دیده شدن و فروش بیشتر محصولات و خدمات خود کمک میکنید، از Online PR استفاده کردهاید.
رپورتاژ آگهی
یکی دیگر از روشهای مرسوم در دنیای دیجیتال مارکتینگ، استفاده از رپورتاژ آگاهی است. متون رپورتاژ آگهی عموماً رنگ و بوی تبلیغات نمیدهند و در بیشتر مواقع مخاطب اصلاً متوجّه نمیشود که این یک نوع تبلیغ و اطّلاع رسانی از حضور یک محصول و یا خدمت است.
رپورتاژ آگهی معمولاً به متونی گفته میشود که جنبه آموزشی دارند و یک مطلبی که کاربران به دنبال آن برای رفع مشکل خود هستند را به مخاطب منتقل میکند. امّا در انتها و یا میانه مطلب یک گریزی هم به محصول و خدمات مورد نظر زده میشود و شاید یک لینک به آن وبسایت هم قرار داده شود.
بسیاری از وبسایتهای خبری یا مجلّههای اینترنتی، به واسطه بازدید فراوانی که دارند، در برابر انتشار رپورتاژ خبری در سایت خود، مبلغی را از فردِ منتشر کننده رپورتاژ دریافت میکنند که معمولاً این لینک دائمی بوده و میتواند برای صفحه مورد هدف، ترافیکی را به همراه آورد.
تبلیغات بنری
تبلیغات موثّر همیشه راهی برای رشد و شناخته شدنِ یک برند در فضای دیجیتال مارکتینگ بوده و هست. بنرهای دیجیتال، یکی از روشهای مرسوم در دیده شدن محصولات و خدمات برندها میباشد. این روش قدمت زیادی دارد و سالهاست که وبسایتهای بسیاری در فضای وب ایران و جهان، از این روش به واسطه بازدیدکنندگان بالا، کسب درآمد میکنند.
تبلیغات بنری معمولاً به دو روش عمده تقسیم میشوند، یکی هزینه در برابر کلیک و دیگری هزینه در برابر تعداد روز نمایش، اینکه شما باید در کسبوکارِ خود از کدامیک از این روشها استفاده کنید، کاملاً بستگی به میزان بودجه و طرّاحی بنرتان دارد. این کار را با روش A/B تست میتوانید متوجّه شوید. به این صورت که دو بنر طرّاحی کنید و از هر دو روش استفاده کنید، نتیجه آن را به عنوان یک الگو برای خود ذخیره نمایید.
البته گفته میشود که همیشه برای اینکه بتوان یک الگوی مناسب برای اجرای کمپینهای تبلیغاتی و به خصوص در این روش به دست آورد، لازم است تا یک مبلغ اولیّهای را به عنوان تست، صرف تبلیغات بنری در حالتهای مختلف و در وبسایتهای گوناگون کنیم و پس از به دست آوردن یک روند آماری، ادامه بودجه خود را با کیفیّت بهتری هزینه کنیم.
دیجیتال مارکتینگ با کمک پیامک (SMS)
یکی دیگر از روش های بازاریابی که البته این روزها کمی در میان سایر روشها کمرنگ شده است، کمک گرفتن از پیامک یا همان SMS برای اهداف بازاریابی است. بسیاری از کارشناسان حوزه بازاریابی دیجیتال تصور میکنند که این روش دیگر منسوخ شده و جواب نخواهد داد. البته بستگی به شیوه استفاده از این روش دارد. در بسیاری از موارد، استفاده از روش sms مارکتینگ برای بازگشت دوباره کاربران و افزایش نرخ بازگشت به وبسایت خودمان، بسیار کارساز است و میتوان برای این هدف هنوز هم به خوبی از پیامک استفاده کرد.
فایده دیجیتال مارکتینگ چیست؟
خوب حالا ما با همه این روشها آشنا شدیم و فهمیدیم که دیجیتال مارکتینگ چیست و شامل چه روشهایی میشود. حال سوال اینجاست: آیا من به عنوان یک کسب و کار سنّتی میتوانم وارد این بازار پر هیاهو نشوم !
راستش من به تجربه بهم ثابت شده که بسیاری از صاحبان کسب و کارهای سنّتی از اینکه تجارت خود را آنلاین کنند، میترسند و هراس دارند. برای پاسخ به سوال بالا باید خدمت شما عرض کنم که ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، در حال تغییر بازار کسب و کارهای خود هستیم و اگر شما امروز به فکر ورود به بازار آنلاین نباشید، قطعاً فردا ورود به این حوزه، بسیار دشوارتر خواهد شد، چرا که بسیاری از رقبای شما، زودتر وارد این حوزه شده و کار را برای رغابت سختتر خواهد کرد.
در یک جمله کوتاه اگر بخواهم بگویم، فایده دیجیتال مارکتینگ، کمک به رشد برند و فروش محصولات و خدمات شماست که همانند یک کاتالیزگر، در کنار روشهای سنّتی شروع به قدرت گرفتن میکند تا جایی که حتی از روشهای سنتی هم برای شما سودآورتر خواهد شد.
نتیجه گیری
این نکته را در پایان عرض کنم که دنیای دیجیتال مارکتینگ روز به روز در حال تغییر و کامل شدن است به خصوص زمانی که تعداد کسبوکارهای آنلاین افزایش مییابد، ارزش و اهمیّت این دانش هم بیشتر و بیشتر خواهد شد. بدون شک فعّالیت در این حوزه یکی از پرسودترین و مورد نیازترین رشتههای شغلی در آینده کشورمان خواهد بود و به کمک آن میتوان رشد و رونق زیادی را در کسبوکارهایمان تجربه کنیم.
امیدوارم نکاتی که مطرح شد، برای شما مفید بوده باشه و اندکی متوجّه شده باشید که دیجیتال مارکتینگ چیست و چه فایدهای برای کسبوکارمان دارد.
تا مقالهای دیگر بدرود…
سلام و ممنون بابت تولید چنین مقاله ارزشمندی.
به نظرم تقریبا به همه بخش های دیجیتال مارکتینگ اشاره شد.
سلام بر شما امیدوارم مفید بوده باشه
سلام بر شما جناب رحیمی خسته نباشید
من تا قبل از خوندن این مقاله واقعا برام ابهام بود که واقعا دیجیتال مارکتینگ چیه اما این مقاله جامعتون باعث شد درک بهتری از دنیای دیجیتال مارکتینگ داشته باشم. تشکر می کنم ازتون
سلام و احترام
سلامت باشید خوشحالم که مفید بوده براتون 🙂
سلام بر شما خسته نباشید
مقالتون مفید بود ممنون اما باید بگم خدمتتون که واقعا دیجیتال مارکتینگ و مفهوم اون خیلی گسترده است و نمیشه اون رو در قالب یک مقاله اورد ولی برای آشنایی با مقوله دیجیتال مارکتینگ مقاله جالبی بود.
مرسی از شما
سلام و عرض ادب خدمت شما:
سلامت باشید. بله کاملا درست می فرمایید دیجیتال مارکتینگ یک بحث بسیار گستردهای است که واقعا در قالب یک مقاله نمی گنجد. این مبحث آنقدر مطالبش گسترده است که برای آن مجله آموزشی مارکترها را ایجاد کرده ایم و امیدرواریم که با ارائه مطالب کاربردی در این وبسایت، به علاقهمندان این حوزه کمک کنیم.
سلام خوب هستین تشکر
این مقاله یک نگاه جامع و کلّی از دیجیتال مارکتینگ بود
ممنون
سلام و احترام
ممنون از شما جناب محبی خوشحالم که این مقاله براتون مفید بود 🙂
سلام به شما جناب رحیمی خسته نباشین
ممنون از توضیحاتتون عالی بود
سلام و احترام
خواهش می کنم سلامت باشید